Snaga mozga se definiše kao budnost, energičnost i fokusiranost mozga na obavljanje zadatka.
Sadržaj članka (otvori)
Hrana koja poboljšava pamćenje i koncentraciju. Informacije u mozgu prenose neurotransmiteri, supstance koje regulišu prenošenje električnih signala između ćelija.
Različiti neurotransmiteri imaju različit uticaj na aktivnost mozga. Na primjer, serotonin(poznat kao hormon zadovoljstva) je umirujući neurotransmiter koji nas čini opuštenim, pospanim i rasijanim.
S druge strane, dopamin i noradrenalin su neurotransmiteri koji će nas učiniti budnijim, skoncentrisanijim, motivisanijim i mentalno energičnijim.
Hrana ostvaruje značajan uticaj na vitalnost mozga, kroz doprinos proizvodnji neurotransmitera u mozgu. Naime, hrana obezbjeđuje aminokiseline koje učestvuju u građenju neurotransmitera i utiče na ulazak aminokiselina u mozak.
Hrana bogata nezdravim ugljenim hidratima, generalno, umije da ulijeni moždanu aktivnost.
S druge strane, proteini imaju suprotan efekat i oni podstiču moždanu aktivnost.
Takođe, hrana i bilje utiču na cirkulaciju i samim tim, na moždanu aktivnost, jer cirkulacijom krvi kiseonik, hranljivi sastojci i hormoni dospjevaju do mozga.
Postoje namirnice koje su naročito pogodne za moždanu funkciju.
Na primjer, ishrana bogata omega 3 masnim kiselinama čisti krvne sudove i dozvoljava nervnim ćelijama da nesmetano funkcionišu.
Zato je preporučljivo jesti ribu dva puta nedjeljno ili uzimati omega 3 kiseline u vidu preparata za dopunu ishrane.
Dobar izvor omega 3 masnih kiselina su skuša, haringa, losos, sardine, tuna, ulje od lanenog sjemena.
Koja hrana izrazito negativno utiče na koncentraciju i pamćenje?
Alkohol, kao i pojedini lijekovi, direktno ubijaju moždane ćelije, ali postoji i hrana koja predstavlja manje očiglednu opasnost.
Hrana koja pravi naslage na arterijama ograničava dotok krvi u mozak (brza hrana, pržena hrana, industrijske mesne prerađevine), a hrana bogata lošim šećerima (skatkiši, pekarski proizvodi, kupovni voćni jogurt, kupovni voćni sokovi), može da prouzrokuje nagle promjene u nivou šećera u krvi, koje nas čine razdražljivim i lijenim.
Da pojasnimo kako ova hrana djeluje: Kao što smo već napomenuli, kada uđe u naš sistem, alkohol jednostavno počne da direktno ubija moždane ćelije.
Nikotin začepljuje kapilare, što smanjuje dotok krvi u mozak, a samim tim se smanjuje snabdjevanje mozga dobrim supstancama kao što su glukoza i kiseonik.
Zasićene masti su suptilnije ubice- one izazivaju srčane bolesti i začepljenje arterija, što na duže staze izaziva iste posljedice kao nikotin.
Vještačke boje i ukusi takođe štetno deluju na organizam, naročito kod djece.
Ostale namirnice na listi hrane loše za mozak su štetne jer izazivaju nezdrava kolebanja u nivou šećera u krvi.
Najvažnije je da zapamtite da morate da izbjegavate proizvode koji sadrže rafinisano brašno i rafinisan šećer. Mozak „živi“ na krvnom šećeru i koristi nevjerovatnih 20% ugljenih hidrata koje unesemo hranom.
Međutim, za mozak je dobro da se šećer unosi na određen način. Mozak preferira ravnomjeran, stabilan unos i ne voli nagle poraste i padove u nivou šećera u krvi.
Jer, kada se previše šećera unese u organizam odjednom, šećer pojuri kroz krvotok i izaziva nalet insulina, što dovodi do strmoglavog pada šećera u krvi (uloga insulina je da smanjuje sadržaj krvnog šećera).
Zatim se oslobađaju hormoni nadbubrežne žlijezde koji izvlače zalihe šećera iz jetre i opet dolazi do rasta šećera u krvi.
Konstantan rast i pad krvnog šećera i hormona nadbubrežne žlijezde izazivaju neravnotežu neurotransmitera, što uzrokuje nemir, razdražljivost, smanjenu koncentraciju i pospanost. Ova stanja negativno utiču na moždanu aktivnost.
Koja hrana izrazito pozitivno utiče na koncentraciju i pamćenje?
Ova hrana uključuje avokado, banane, dinju, pomorandže, krtu govedinu, piletinu, pivski kvasac, brokoli, mahunarke, prokelj, grašak, krompir, špinat, zelenu salatu, smeđu rižu, integralne žitarice, soju, bademe, pšenične klice, sir, jaja, ulje lanenog sjemena, ovsenu kašu, losos, tunu, jogurt.
Kompleksni ugljeni hidrati upravo predstavljaju najbolju hranu za mozak, jer su njihovi molekuli dugački, pa crijevima treba više vremena da ih razlože na proste šećere koje tijelo može da koristi.
Zbog toga, oni kontinuirano obezbjeđuju stabilan izvor energije, a ne nagli rast, koga ubrzo prati i nagli pad.
Voće kao što je grejpfrut, jabuke, višnje, pomorandže i grožđe imaju visok sadržaj šećera. Plodovi voća imaju manje šećera nego voćni sokovi jer vlakna u voću usporavaju apsorpciju voćnog šećera.
Žitarice: Ovas i mekinje su odlična hrana za mozak. Suprotno tome, kornfleks, žitarice sa čokoladnim i drugim šećernim preljevima i bijeli hljeb imaju visok sadržaj šećera i to ih čini lošom hranom za mozak.
Povrće i mahunarke: Mahunarke uključujući soju, pasulj, i sočiva odlična su hrana za mozak. Od svih namirnica, one imaju najniži sadržaj šećera. Mrkva i krompir imaju mnogo veći sadržaj šećera.
Mliječni proizvodi: Mliječni proizvodi imaju nizak nivo šećera, viši nego mahunarke, ali manji nego voće.
Priprema hrane
Način na koji pripremamo i jedemo hranu, takođe utiče na način na koji tu hranu tijelo i mozak koriste!
Ako jedemo hranu sa visokim sadržajem šećera poslije mahunarki, usporićemo apsorpciju šećera i smanjiti pad šećera u krvi.
Masti takođe mogu smanjiti apsorpciju šećera, tako da sladoled ima niži sadržaj šećera nego nemasni jogurt sa slatkim voćem.
Ako prekuhavate skrobastu hranu, to je kao da ste je polusvarili, pa se dešava da kada je unesete u organizam, šećeri prebrzo uđu u krv.
Proteini utiču na aktivnost mozga, jer obezbjeđuju aminokiseline od kojih su sačinjeni neurotransmiteri.
Neurotransmiteri prenose signale između ćelija, i što ih bolje nahranite, oni će bolje obavljati svoj posao.
Hrana koja ima visok sadržaj proteina, a nizak sadržaj šećera i koja samim tim podstiče aktivnost mozga, podrazumijeva ribu, meso, jaja, soju i mliječne proizvode.